Ağaç aşılama, Özellikle kırsal kesimlerde ağaçlardan daha farklı bir meyve elde edilmek isteniyorsa aşılma yöntemi tercih edilir. Süs bitkisi ya da meyve ağaçları çok eski zamanlardan beri aşılama yöntemine tabi tutulmaktadır. Bu yöntemin ilk buluşu ormandaki ağaç dallarının birbirine sürtünerek kendiliğinden doğal bir biçimde oluşan aşılamanın, ilk olarak insanlar tarafından fark edilerek meyve ağaçlarının daha iyi hale gelebilmesinde kullanılmaya başlandığı varsayılmaktadır. Bu nedenle aşılama ve çelikleme metotları ortaya çıkmıştır. Aşılama sistemi üretilmesi istenilen kaliteli, verimi yüksek ve ağaç hastalıklarına karışı dayanıklı meyve çeşitlerini çoğaltmak için iyi bir yöntemdir.
Aşılama Nedir?
Aşılama, iki bitki çeşidini bir bitki gibi kaynaştırarak ve olgunlaşmalarına devam edecek biçimde birleştirme tekniği ya da sanatıdır. Ağaca eklenecek yeni bitkinin üst kısmını ya da tacını oluşturacak bölümüne kalem, alt bölümü ya da kökünü oluşturacak kısmına da anaç denmektedir.
Aşılama Yapmanın Amacı Nedir?
Kaliteli ağaçların büyümelerini sağlamak
İyi çeşitli bitkilerin sayısını arttırmak
Virüs hastalıklarının tespit edilmesi için aşı işlemi yapılır.
Ağaçlarda olan hastalıkları tespit etmek için yapılır.
Aşı yapabilmek için bir anaç bir de damızlık dene ağaç ya da fidan şarttır. Özüne aşı yapılacak ağaç ya da fidana anaç; kendisinden aşı kalemi alınana ise damızlık ağaç denmektedir. Birçok aşı çeşidi mevcuttur. Genel olarak iki gruba ayırmak gerekir.
Göz Aşıları (Yaprak aşısı)
Kalem Aşıları
Göz Aşısı
Göz aşısı altında odun dokusu olan ya da bulunmayan ufak bir kabuk parçası ile bu yapının üzerindeki tek bir göz ile gerçekleştirilen aşılara verilen isimdir. Göz aşıları şu şekildedir:
Mart- Nisan aylarında (Erken sürgün aşı dönemi)
Mayıs ayı sonu- Haziran ayının başlarında (Geç sürgün göz aşısı dönemi)
Temmuz ayının sonu- Eylül ayının başı (Durgun göz aşısı dönemi)
Erken Sürgün Göz Aşısı
Mart-Nisan aylarında yapılan bir aşı çeşididir.
Aşı için lazım olan kalemler durgun mevsimde toplanıp, bu aşı zamanına kadar saklanır.
Geç Sürgün Göz Aşısı
Mayıs ayının sonlarında Haziran başı gibi yapılır.
Daha sık olarak uzun büyüme mevsimi bulunan bölgeler için uygulanması önerilmektedir.
Bu aşı türü şeftali, kayısı, nektarin ve badem gibi sert çekirdeğe sahip meyvelerde kullanılır.
Bu aşı türünde yara izi hemen kapanır ve aşı iki hafta gibi bir zamanda tutar.
Durun Göz Aşısı
Temmuz ayının sonunda ve Eylül ayının başında uygulanmaktadır.
Bu aşı yaz dönemine denk geldiği için meyve fidanlarının çoğaltılmasında önemi bulunan bir dönemdir.
Anaç temmuz ve Ağustos aylarında daha rahat kabuk verebilir.
Büyüme olayının durduğu anacın kabuk verme işlemini durdurduğu süreçte artık aşılama işlemi yapılamaz.
Durgun aşıda gerekli gözler o yılın sürgünlerinden toplanmaktadır.
Bu sürgünler toplanırken kuvvetli olup olmadığına ve üzerinde sürgün tomurcuğu bulunup bulunmadığına çok dikkat etmek gerekir.
Ağacın dış kısmında fazla uzun olmayan ve büyümesi yavaş olan sürgünler, çiçek gözü bulundurduklarından dolayı alınmamaları gerekir.
Göz aşısı metotları şunlardır
T Aşısı (Kalkan Aşısı)
Ters T Aşısı
Yama Göz Aşısı
Flüt Göz Aşısı
Yongalı Göz Aşısı
Kalem Aşısı
Taze olarak kesilmiş anaçla taze kesilmiş kalemin kombiyum kısımlarının üzerine gelecek tarzda iyice teması sağlanarak anaçla kalem arasında bir ilişki kurulması sağlanarak yeni bir bitkinin oluşturulmasıdır.