{ "title": "Ağaç", "image": "https://www.agac.gen.tr/images/agac.jpg", "date": "21.01.2024 06:26:02", "author": "esin", "article": [ { "article": "
Ağaç, Meyve veren, gövdesi odun ya da kereste olmaya elverişli bulunan aynı zamanda uzun yıllar yaşayan bitkiye ağaç denir. Boyu en az beş metre, çapı on santimden az olmayan, dal sürgün ve yaprakların oluşturduğu tepe tacını yalnızca bir gövde üzerinde taşıyan, her sene çapı büyüyerek kalınlaşan, sürgün vererek boylanan, hücrelerinin büyük bölümü odunlaşmış olan uzun ömürlü bitkilerdir.

Bir ağaç: genel olarak kök, gövde, dal ve yaprak olmak üzere dört ana gruptan oluşmaktadır. Bu organların şekil, boyut, yoğunluk, hacim, ağırlık boy, çap, yıllık büyüme gibi özellikleri ağacı şekillendiren temel niteliklerdir. Bir ağacın yaşayıp gelişebilmesi için; ışık, sıcaklık, karbondioksit, oksijen, su ve mineral gibi hayati önem taşıyan maddeler gereklidir. Ağaçların; topraktan su ve mineral maddelerini, havadan ise karbondioksiti almak, güneş ışınlarını alarak organik madde üretmek, doğaya oksijen vermek, canlılara besin ve barınak sağlamak gibi hayati önem arz eden işlevleri bulunmaktadır. Ağaçlar bu görevlerini meydana getirirken çevrelerinde bulunan canlı ve cansız tüm yaradılanlarla karşılıklı iletişim ve etkileşim halindelerdir. Bu nedenle ağaçların içinde bulundukları ekosistemde vazgeçilemez elemanlarıdır. Ağaçların yanması diğer manada yok olması demek yaşam dengesinin bozulması ve iklimin olumsuz yönde etkilenmesi eko sisteminde bir nevi bozulması anlamına gelir.

Ağaçlar ışık, yer, su ve mineral  ve benzeri maddeler nedeniyle birbirleriyle amansız bir rekabet içerisine girerler. Bu rekabeti önde tamamlamak için bir manada hayatta kalmak için tepe ve köklerini hızlı bir biçimde büyütmeye çalışır. Güneş olmadığında da hayatta kalabilecek yapraklar üretir. İşlevini kaybeden organlarını gövdesinden atarak terk eder. Aynı zamanda rakiplerinin güneş ışığını almasını engelleyerek alt etmeye çalışılar. Bazı ağaç çeşitleri kök ve yaprak kısımlarından salgıladıkları sıvı ve gazlarla komşu ağaçlara zarar bile verme ihtimalleri bulunmaktadır. Örnek: ceviz, meşe, huş, dişbudak, ıhlamur gibi.

Ağaçlar olgun çağa geldiklerinde ulaşacakları uzunluğa göre üç sınıfa ayrılmaktadır

Birinci sınıf ağaçlar: Yüz ile yüz elli yaşlarında tahminen otuz beş ve kırk santim uzayabilen ağaçlar bu grupta yer almaktadır. Örnek; Ladin, melez, sedir, duglas, sekoya, sançam, karaçam, kayın, dişbudak, meşeler, akçaağaç, kızılağaç gibi.

İkinci sınıf ağaçlar: İleri yaşlarda yirmi beş metre uzayabilen ağaçlar ise bu gruba girer. Örnek; Andız, fenike erdıcı, akçaağaç, kızılcık, çitlembik, mazı meşesi, pırnal meşesi, keçi boynuzu, dene ve teşbih ağacı gibi.

Üçüncü sınıf ağaçlar: ilerleyen yaşlarda ortalama sekiz on metre uzayabilen ağaçlar bu sınıfa girer. Örnek; Andız, fenike ardıcı, akçaağaç, kızılcık, çitlembik, mazı meşesi, pırnal meşesi, keçi boynuzu, defne ve teşbih ağacı gibi.

Ağaçların özellikleri; Yaşamları süresince uzamayı sürdüren odunsu bitkilerdir. Ağaçların şekilleri, büyüklükleri ve yaşam süreleri, çeşitten çeşide değişiklik gösterir. Yeryüzünde, hassas süs ağaçlarından, kocaman sekoyalara kadar yirmi bin kadardan fazla ağaç çeşidi olduğu tahmin edilmektedir. Kayıtlara göre bilinen en uzun ömürlü yaşayan ağaç, Kaliforniya'da bulunan dört bin yedi yüz yaşındaki bir çam ağacıdır. Bilinen en uzun boylu ağaç ise Avusturalya'da yer alan yüz elli metre boyundaki okaliptüs ağacıdır. Ağaç çeşitlerinin en çok bulunduğu yerler, bol yağmur alan tropikal ormanlardır. Ülkemizde de birçok ağaç çeşidi bulunmaktadır.

Ağaçların şekilleri ve büyüklükleri birbirinden ne kadar değişik olursa olsun, iki bitki grubundan birine girerler. Açık tohumlular veya kapalı tohumlular. Kapalı tohumlu bitkiler, tohumu koruyan bir tabakayla örtülü, çiçekli bitkilerdir. Araştırılan bitki türlerinin yüzde doksanı kapalı tohumlu sınıfına girmektedir. Açık tohumlu bitkiler ise koruyucu bir örtü ile kapatılmış tohumlar üreten ağaçlar ve çalılardır. Bu sınıfa giren bitkiler çiçek açmazlar. Örnek: Servi, çam, ladin, ginko gibi ağaç çeşitleridir.

Ağaç çeşitleri ve kullanıldıkları yerler: Ağaçlar ikiye ayrılırlar meyveli ve meyvesiz olarak ikiye ayrılır.

Meyveli ağaçlar: Ülkemizde en çok bulunan meyveli ağaçlar şunlardır: Erik ağacı, vişne, kiraz, elma, armut, kayısı ağacı, dut, zerdali, ceviz, fındık, badem, şeftali, kestane, ayva, incir, üzüm ve portakaldır. Bu sayılan meyveli ağaçların çoğu ülkemizde mevcuttur. Yurt dışında bulunan meyveli ağaçlarda bulunmaktadır. Örnek: Hurma, ananas, kivi ve benzeridir. Meyvelerde son zamanlarda bazı yöresel kısımlarda az da olsa ülkemizde bazı yörelerde yetişmektedir.

Meyvesiz ağaçlar: bu sınıfta bulunan ağaç türleri ikiye ayrılır. İbreli ağaçlar ve yapraklı ağaçlardır. İbreli ağaçlara örnek; çam ağacı, göknar, ladin, sedir, ardıç. Yapraklı ağaçlara örnek; meşe, kayın, gürgen, kestane, kızılağaç, kavak, ıhlamur, dışbudak, karaağaç, akçaağaç.

Ağaçların kullanım alanları yapılarına göre değişmektedir. Karaçam. Sarıçam, kızılçam çeşitleri birçok alanda kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları; inşaat işeri, marangozluk, ev eşyaları, ambalaj sandıkları, köprü, gemi tekneleri gibi. Ladin ve göknarda inşaat işleri, elbise ve çamaşır sandıkları gibi alanlarda kullanılmaktadır. Ağaçlar hayatımızın hemen hemen her köşesinde bulunmaktadır.
" } ] }