{
    "title": "Sedir Ağacı",
    "image": "https://www.agac.gen.tr/images/sedir-agaci.jpg",
    "date": "23.01.2024 06:36:22",
    "author": "ayşe yeşilcan",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Sedir ağacı,</b> Botanik biliminde Cedrus Libani olarak bilinen sedir ağacı, yılbaşlarında çam ağacı olarak süslenip hazırlanmaktadır. Piramide benzeyen bir görüntüye sahiptir. Sedir ağacı yurdumuzda yetişen değerli orman ağaçlarından bir tanesidir. Bu ağaç uygarlık tarihine yön vermiştir denebilir. Sedir ağacına bir diğer isimle yani Lübnan sediri denmesinin sebebi bu bitkinin ortaya çıkış yerinin Lübnan olmasıdır diyebiliriz. Yani Lübnan bayrağında sedir ağacı bulunması bir rastlantı değildir. Sedir ağacı Mezopotamya da yayılış göstermiş bir ağaç türü olarak nihayet günümüze kadar ulaşmıştır.</div><div><br></div><div>Sedir ağacının bu kadar önemli olmasının sebebi yapısıyla alakalıdır. Bu ağaç çamgiller familyasına dahildir. Yaprak dökme özelliği olmayan yani sürekli yeşil kalan, iğne yaprakları üzerinde dökülmeden 3-5 yıl gibi bir süre kalabilen, aşağı yukarı 30-40 metre civarında boy salabilen ve uygun ortamı bulduğu takdirde 1000 yıl gibi uzun bir süre kendini koruyan kozakları olan bir ağaç türüdür. Yarı ışık ağaçlarıdır diyebiliriz. Neme pek ihtiyaç duymaz ama sıcaklık istekleri mevcuttur. Ayrıca yetişmeye başlamaları çelik, aşı ve tohum vasıtası ile olmaktadır. Tohumları yağlı bir yapıya sahip olduğu için uzun müddet saklanma ihtimalleri yoktur. Ayrıca tohumları ekildikleri günden itibaren 15-20 sonra ancak çimlenmektedir. Toprak yapısı olarak kumlu, kireçli ve killi topraklarda rahatça yetişebilmektedir. Akdeniz ikliminin bir ağacıdır. Kışın yaşanan uzun süreli don olaylarına karşı pak de dayanıklı değillerdir.</div><div><br></div><div>Bu ağaç türü çam ağacıyla çok fazla benzerlik göstermektedir. Fakat bu iki ağaç türünü birbirinden ayırt etmek için ibre denen yapraklarının uzunluk kısalıklarına bakmak gerekmektedir. Eğer yaprakları kısa ise ve çok sayıda ibrenin bir buket şeklinde aynı noktadan çıkıyorsa sedir ağacı olduğunu, yaprakları uzun ise çam ağacı olduğunu gösterir. Ayrıca sedir ağacının kozalakları yapı olarak çam kozalaklarından farklıdır. Sedir ağacı kozalakları daha cılız ve uzuncadır. Yani bu kozalakların yapısı genellikle fıçıya benzetilmektedir. Kozalakları 26 ay gibi bir zaman diliminde ancak olgunlaşmaktadır. Ayrıca kozalak pulları denen yapılarının aralarında çam ağaçlarında olduğu gibi boşluk bulunmamaktadır. Kısa sürgünler üzerine oturmuş gibi bir yapıları da mevcuttur. Sedir ağacının dünya üzerinde yaygın olan 4 türü bulunmaktadır. Bu türler şu şekilde sıralanabilir: Atlas sediri, Himalaya sediri, Kıbrıs sediri ve Lübnan sedirleridir. Bu ağaç türü yurdumuzda Lübnan ve yurdumuzda bulunan Toros ve Amanos Dağları öncelikli olmak üzere özellikle Akdeniz havzasında görülmektedir.</div><div><br></div><div>Bu ağaç türü diğer kozalaklı ağaç türleri gibi büyümesi zaman alan bir ağaçtır. Aynı zamanda güçlü bir odun yapısı vardır. Diğer çam ağaçlarına benzer biçimde odununda reçine bulundurmaktadır. Bu reçine boş yer salgılanmaz. Reçinenin sedir ağacı için önemi şu şekildedir. Eğer sedir ağacı herhangi bir sebeple darbe alır ve yaralanırsa açılan bu yaranın üzerinin kapatılarak ağacın mikrop almasını engellemek ve ağacın kendi imkânları ile kendisini tekrar onarmasını sağlamaktır. Bu nedenle halk arasında reçine, mikrop öldürücü olarak kullanılan bir ilaç niteliğindedir. Aynı zamanda kehribar taşı olarak bildiğimiz meşhur taş da bu ağacın reçinesinin fosilleşmiş hali ile ortaya çıkar. Ayrıca reçine kokusu ve kimyasal yapısı sayesinde sedir ağacını kurt ve böceklere karşı korur. Bu sebeple sedir ağacı böcek veya kurtların verdikleri zarara karşı oldukça dayanıklı olmaktadır. Ayrıca reçine yapıştığı yerin oksijenle temasını koparması sebebi ile sedir ağacının hücrelerinin taze kalmasına ve uzun yıllar hüküm sürmesine neden olur. Bu sebeple sedir ve servi ağaçlarında bulunan reçineler Eski Mısır'da mumyalama geleneğinde ön planda tutulmuş bir maddedir.</div><div><br></div><div>Tarihteki birçok topluluk sedir ağacını tanımaları sebebiyle denizcilik sektöründe oldukça ilerlemişlerdir. Çünkü sedir ağacının odunu gemi yapımı için oldukça elverişli bir maddedir. Günümüzde sedir ağaçlarının git gide azalmasının nedeni Eski Mısırdan şimdiye kadar bu ağacın odununun çok fazla kullanılmasıdır.</div><div><br></div><div><b>Sedir ağacı hangi iklimde yetişir?</b></div><div><br></div><div>Sedir ağacı genellikle ılıman iklimlerde ve serin, nemli ortamlarda daha iyi gelişir. Doğal olarak, sedir ağacı Orta Doğu, Akdeniz bölgesi, Kuzey Afrika, Orta Avrupa ve Kuzey Amerika'nın bazı bölgelerinde yaygın olarak bulunur. Sedir ağacı, soğuk kışlara dayanabilir ancak aşırı sıcak veya kurak koşullardan hoşlanmaz.</div><div><br></div><div>Sedir ağacı genellikle ılıman iklim bölgelerinde yetişir ve ılıman, nemli yazları olan bölgelerde daha iyi performans gösterir. Ortalama sıcaklık aralığı olarak 10-24°C arasında olan bölgelerde yetişebilir. Ayrıca, toprak kalitesi açısından da seçici değildir ve iyi drene edilmiş, verimli toprakları tercih eder.</div><div><br></div><div>Ancak sedir ağacı, iklim koşullarına uyum sağlayabilen bir ağaç türüdür ve bazı alt türleri daha geniş iklim aralıklarında yetişebilir.</div><div><br></div><div><b>Sedir ağacı kaç yılda büyür?</b></div><br>Sedir ağacının büyüme hızı çeşitlilik gösterebilir ve çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genel olarak, sedir ağaçları yavaş büyüyen ağaçlar arasında yer alır. Sedir ağacının büyüme hızı toprak koşulları, iklim, bakım yöntemleri ve diğer büyüme faktörlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.</div><div><br></div><div>Sedir ağacının genellikle yılda 10 ila 30 cm arasında büyüdüğü söylenebilir. Ancak bu değer, yetiştirme koşullarına ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişebilir. Sedir ağacının tam olgunluğa ulaşması için uzun bir süre gereklidir ve bu süre onlarca yıl alabilir. Dolayısıyla, sedir ağacının tam boyutuna ulaşması genellikle uzun yıllar alır.</div><div><br></div><div>Sedir ağacı genellikle uzun ömürlü bir ağaç türüdür ve yavaş büyümesine rağmen büyüklüğü ve dayanıklılığıyla bilinir. Büyüme hızı daha yavaş olsa da sedir ağacı uzun vadede sağlam ve göz alıcı bir ağaç haline gelir.</div><div><br></div><div><b>Sedir ağacı ekimi nasıl yapılır?</b></div><div><br></div><div>Sedir ağacı ekimi aşağıdaki adımları takip ederek gerçekleştirilebilir:<div><ul><li><b>Sedir ağacının uygun yetişme koşullarına sahip olduğundan emin olun:</b> Sedir ağacı, genellikle ılıman iklimlerde ve iyi drene edilen, nemli topraklarda iyi yetişir. Toprak pH'ının 6 ila 7 arasında olması tercih edilir.</li><li><b>Uygun sedir ağacı fidanı seçin:</b> Kaliteli bir sedir ağacı fidanı seçmek önemlidir. Sağlıklı, kökleri iyi gelişmiş ve dışarıdan görünümü iyi olan bir fidan tercih edin.</li><li><b>Ekim yeri hazırlığı:</b> Ekim yapılacak alanı hazırlayın. Öncelikle yabancı otları temizleyin ve çevredeki diğer bitkilerden sedir ağacının rekabet etmeyeceği kadar alan açın. Daha sonra, toprağı gevşetmek için bir kazma veya çapa kullanarak ekim çukurunu kazın. Çukurun genişliği ve derinliği sedir ağacı fidanının kök yapısına uygun olmalıdır.</li><li><b>Fidanın yerleştirilmesi:</b> Fidanı hazırladığınız çukura yerleştirin. Kökleri düzgün bir şekilde yayarak ve gövdesini dik bir şekilde tutarak toprağa yerleştirin. Kök boynunun toprak seviyesinin hemen altında olmasına dikkat edin.</li><li><b>Çukurun doldurulması:</b> Fidanı yerleştirdikten sonra, çukuru yavaşça toprakla doldurun. Toprağı sıkıştırmak için hafifçe bastırın ve fidanın stabil olmasını sağlayın.</li><li><b>Sulama:</b> Ekimi tamamladıktan sonra fidanı bolca sulayın. Sulama, toprağın iyice nemlenmesini ve köklere su ulaşmasını sağlayacaktır.</li><li><b>Bakım:</b> Sedir ağacının sağlıklı büyümesi için düzenli bakım yapın. Sulama, gübreleme ve yabancı otları temizleme gibi bakım işlemlerini düzenli olarak gerçekleştirin.</li></ul><div>Sedir ağaçları yavaş büyüyen ağaçlardır, bu nedenle ekimden sonra sabırlı olmanız önemlidir.</div><div><br></div><div><b>Sedir ağacı bakımı nasıl yapılır?</b></div><div><br></div><div>Sedir ağacı, doğru bakım ve düzenli kontrollerle sağlıklı bir şekilde büyümesini sürdürebilir. İşte sedir ağacı bakımı için bazı önemli adımlar:<div><ul><li><b>Sulama:</b> Sedir ağacını düzenli olarak sulayın, özellikle kurak dönemlerde su ihtiyacı artabilir. Sulama, toprağın nemli kalmasını sağlamak için yeterli miktarda su verilmesini içermelidir. Ancak aşırı sulamaktan kaçının, çünkü sedir ağaçları fazla suya duyarlı olabilir.</li><li><b>Gübreleme:</b> Sedir ağacını beslemek için uygun bir gübre kullanın. Genellikle dengeli bir organik gübre veya özel olarak formüle edilmiş ağaç gübreleri tercih edilir. Gübrelemeyi ilkbahar ve yaz aylarında yapmak, büyüme dönemine destek olur.</li><li><b>Yabancı ot kontrolü:</b> Sedir ağacının etrafındaki yabancı otları düzenli olarak temizleyin. Yabancı otlar, ağacın su ve besin kaynaklarını rekabet edebilir ve büyümesini engelleyebilir.</li><li><b>Budama:</b> Sedir ağacı genellikle doğal olarak iyi şekillendirilir, ancak gerektiğinde budama yapılabilir. Budama, ağacın sağlıklı ve dengeli bir şekilde büyümesini teşvik etmek için gereksiz veya hasarlı dalların çıkarılmasını içerir. Budama işlemini ağacın dinlenme döneminde yapmak en iyisidir.</li><li><b>Zararlılar ve hastalıkların kontrolü:</b> Sedir ağacı, bazı zararlı böcekler ve hastalıklarla karşılaşabilir. Zararlı böcekler veya hastalık belirtileri fark ederseniz, etkilenen bölgeleri inceleyin ve gerekirse uygun ilaçlama veya tedavi yöntemlerini uygulayın. Bu konuda bir bahçe uzmanından veya bitki sağlığı uzmanından yardım almak faydalı olabilir.</li><li><b>Gölgelik ve koruma:</b> Sedir ağacını güneşli bir alana dikin ve aşırı rüzgârlardan koruyun. Yeterli güneş ışığı ve doğru miktarlarda rüzgâr, ağacın sağlıklı büyümesi için önemlidir.</li><li><b>Düzenli kontrol:</b> Sedir ağacını düzenli olarak gözlemleyin ve sağlığı, yaprak durumu, büyüme ve genel görünümü hakkında dikkatlice kontrol edin. Herhangi bir sorun veya değişiklik fark ederseniz, gerekli önlemleri almak için bir uzmandan yardım alın.</li></ul><div><b>Sedir ağacı ne zaman budanır?</b></div><div><br></div><div>Sedir ağacı genellikle ilkbahar veya yaz aylarında budanır. Bu dönemlerde ağaç aktif büyüme döneminde olduğu için iyileşme süreci daha hızlı olur. İlkbahar ve yaz ayları, ağacın yeni sürgünler ürettiği ve büyüme potansiyelinin en yüksek olduğu zamanlardır. Budama işlemi için ideal zaman, don riskinin geçtiği ve ağacın uykudan uyanmaya başladığı dönemdir.</div><div><br></div><div>Ancak, sedir ağacını budamadan önce iklim koşullarını ve ağacın durumunu dikkate almanız önemlidir. Bazı bölgelerde ilkbaharın başlarındaki don riski, sedir ağacının budaması için uygun olmayabilir.</div><div><br></div><div><b>Sedir ağacı nasıl budanır?</b></div><div><br></div><div>Sedir ağacı budama işlemi, ağacın sağlığını korumak, şekillendirmek ve istenen büyüklüğe ulaşmasını sağlamak için yapılır. İşte sedir ağacının budanması için bazı temel adımlar:<div><ul><li><b>Uygun zamanı seçin:</b> Sedir ağacını budamak için en uygun zaman ilkbahar veya yaz aylarıdır. Bu dönemde ağaç aktif büyüme döneminde olduğu için iyileşme süreci hızlı olur.</li><li><b>Ölü veya zarar görmüş dalları kesin:</b> Sedir ağacının budama işlemine başlarken, ölü, hastalıklı veya zarar görmüş dalları keserek başlayın. Bu dallar ağacın genel sağlığını olumsuz etkileyebilir, bu nedenle onları temizlemek önemlidir.</li><li><b>İstenmeyen dalları kesin:</b> Ağacın istenmeyen veya gereksiz dallarını keserek şekillendirme yapabilirsiniz. Sedir ağacının doğal bir piramit şekli olduğunu unutmayın ve bu formu korumak için gereksiz dalları kesin.</li><li><b>İç kısımları temizleyin:</b> Sedir ağacının iç kısımlarında biriken yoğun dalları temizlemek için içeriden kesimler yapın. Bu, ağacın havalandırılmasını ve güneş ışığının iç kısımlara ulaşmasını sağlar.</li><li><b>Kesimleri düzgün yapın:</b> Kesimleri mümkün olduğunca düzgün ve düz bir açıyla yapmaya çalışın. Dalları tamamen kesmek yerine, sağlıklı büyümeyi teşvik etmek için daldaki yemiş ve sürgünleri kesim noktasından hafifçe geride bırakabilirsiniz.</li></ul></div>"
        }
    ]
}