{ "title": "Taflan Ağacı", "image": "https://www.agac.gen.tr/images/taflan-agaci.jpg", "date": "19.01.2024 14:33:47", "author": "ayşe yeşilcan", "article": [ { "article": "Taflan ağacı, diğer bir adı karayemiş olan taflan ağacı Karadeniz bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen bir süs bitkisidir. Ana yurdu Anadoludur. Karadeniz'in doğu kısımlarında, Kafkaslarda, Toroslarda, Kuzey ve doğu Marmara bölgelerinde yaygın olarak görülmektedir. Özellikle ılıman iklimin meyve türüdür. Bu sebeple Karadeniz en verim alınan bölgedir.

Karadeniz bölgesinde özellikle yok kenarlarında, parklarda ve evlerin bahçelerinde sıklıkla yetiştirilmektedir. Meyveleri pazarlarda satılmakla birlikte Karadeniz bölgesi insanınca da beğenilerek taze olacak biçimde tüketilmektedir. Aynı zamanda reçeli, pekmezi, tuzlaması ve kurutularak tüketimi de mevcuttur. Yurdumuzda taflan, kara yemiş, Kattak, Laz üzümü, Laz-Gürcü kirazı, Tanal olarak değişik isimler ile adlandırılmaktadır. Fakat en çok kullanılan ismi karayemiş ve taflandır. Fransızlar tarafından Trabzon kirazı olarak nitelendirilmektedir. Bu bitki 1574 yılında İstanbul'dan İtalya'ya ve oradan da Viyana'ya ve son olarak da İngiltere ve Fransa'ya gönderilmiştir.1600 seneden beri neredeyse bütün Avrupa ülkelerinde park ve bahçeler için süs bitkisi olarak yetiştirilmiştir.

Taflan ağacı boyutları

Taflan 5-6 m boyutunda ya da boylu çalı biçiminde, kış aylarında yaprak dökmeyen bir ağaççıktır. Genellikle kayın ormanlarının alt kısımlarında bulunmaktadır. Ormancılık açısından zararlı bir alt flora bitkisidir diyebiliriz. Kök kısımları derinlere doğru ilerlemektedir. Düzgün yapıda ve çoğu kez dik duran bir gövde yapısı oluşturur. Gövde tonu griye benzer siyah ve donuk siyahtır. Sert bir biçimde dokusu ve sağlam bir dal yapısı mevcuttur.

Taflan ağacı yaprakları

Taflan ağacının yaprakları 5-25 cm uzunlukları arasında değişmektedir. Ayrıca yaprakları elips biçiminde ya da uzun yumurtaya benzer şekilde, kısa sapı bulunan, sivri uca sahip, tam kenarlı ve düzeni olmayan seyrek dişli bir yapıdadır. Uzun şeritleri anımsatan yaprakları deri tarzında serttir. Üst kısmı parlak ve koyu yeşil ve alt kısmı ise solgun açık yeşil renge sahiptir. Ayrıca yaprakları tüysüz bir biçime sahiptir. Yaprağın ortasında bulunan damar alt kısmından net bir biçimde görülebilmektedir. Yaprağın alt kısmında 2-4 adet beze bulunmaktadır.

Dalcıkların uç kısımlarına yakın çiçek salkımları gözlenmektedir. Bu çiçekler yaprak koltuğundan çıkmaktadır. Açık yeşil tonda sürgün verirler ve bu sürgünler tüysüz bir yapıdadır. Beyaz renkte çiçek açan ağacın çiçekleri dik yapıda bir salkımla birbirlerine bağlanmışlardır. Her çiçek tanesi üzerinde 5 adet çanak yaprak, 5 adet taç yaprak, 1 adet dişi organ ve 15-20 arasında değişen erkek organ bulunmaktadır.

Taflan ağacı meyveleri

Bu ağacın meyveleri çekirdekli bir yapıda ve suludur. 6-25 mm boyutları arsında değişkenlik gösteren boyları vardır. İlk çıktıkları aşamada yeşil renge sahip olan meyveler olgunlaşmaya doğru ilerledikçe mor siyah tona, kimi zaman açık ya da koyu kırmızı tona, sarı ve kırmızı olacak biçimde alacalı bir tona ve genellikle de siyah renge yakın koyu bir tona dönüşmektedir. Kiraz büyüklüğünde olan meyve yapısı özellikle kiraza fazlaca benzemektedir. Kalbe benzer biçimde küt biçimde ya da sivri uca sahip biraz uzunca ya da üstten basık kimi zamanda üzüm tanesi gibi yuvarlak bir şekle sahiptir. Çekirdekleri zeytin çekirdeğindeki gibi sivridir. Bu meyve tatlı, buruk ve acı tatları arasında farklılık gösteren bir lezzete sahiptir. Bu meyveler mide ve bağırsak rahatsızlıklarına iyi gelmektedir. Ayrıca şeker hastalarının da kullanımına uygundur. Tok tutma gibi güzel bir özelliği bulunması hasebiyle de diyet yapan bireyler tarafından da sıklıkla tercih edilebilmektedir.

Taflan ağacı toprak ihtiyacı

Her türden toprakta yetişmeye elverişlidir. Hava alması güzel olan derin topraklarda çok miktarda ürün vermektedir. En iyi derin, güzel hava alan, nemli, humuslu-killi-kumlu toprak türlerinde yetişir. Ayrıca iyi bir gelişme sağlayabilmesi için nemli, güneşli ve ılıman iklim şartlarının bulunması gerekir. Ayrıca taşlık ve kayalık olan yerlerde bile yetişebilmektedir. Ph açısından asidik özelliği olan topraklarda yetişse bile kireçli topraklara da uyum sağlayabilmektedir. Parklarda tek ekilebileceği gibi gruplara da eklenebilmektedir. Makasla kesilebilen bir çit ağacıdır. Yaprakları kışın da dökülmediği için yaprakları hayvan yemi olarak tercih edilebilmektedir. Ayrıca yaprakları öksürük ilacında kullanılmaktadır.

Kök sürgünleri ile, tohumla, aşılama ile ve çelikleme yöntemleri ile çoğaltılabilmektedir. En iyi türlerin çoğaltılması kök sürgünleri ve çelikleme ile yapılmaktadır. Ağaçtan tam olarak verim alabilmek için dikim işlemi yapıldıktan sonra budama gereken zamanlarda düzenli bir biçimde yapılmalıdır. İyi bir bakımla 35-40 yıl kadar ürün sağlanabilmektedir.

Yurdumuzda 7 çeşit karayemiş bulunmaktadır
" } ] }