Ağaç fidanı, yeni yetişenağaçcık anlamına gelmektedir ve ağaç fidanı dikimi için iklim koşulları çok önemlidir. Ağaç fidanı dikimi için ilkbahar ve son bahar dönemleri en uygun zamandır. Bunun yanı sıra, tüplü fidanlar yılın her zamanı dikilebilmektedir. Ülkemizde kyı bölgelerde ve ılıman iklimlerde ağaç fidanı dikimi için kış dönemi uygun olmaktadır çünkü bu dönemde fidan kökleri daha iyi çalışmaktadır.
Ayrıca, ülkemizdeki iç bölgeler karasal iklime sahiptir ve bu sebeple de bu bölgelerde ağaç dikiminin ilkbaharda yapılması daha uygun olmaktadır. Dikim yapılacak toprağın killi yapıda olması nemi ve besleyici maddeleri daha iyi tutacağı için ve dikilecek ağacın kökleri için çok daha faydalı olmaktadır. Dikilecek olan ağaç fidanının kökleri çıplak ise kırık olan ya da gereğinden fazla büyümüş olan köklerin kesilmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra, dikilecek olan fidan saksı ya da poşette ise öncelikle saksıdan – poşetten fidanı çıkartarak kök sistemini gevşetmek gerekmektedir.
Dikim yapılacak çukurun hazırlanması için, dikim alanında bulunan otları ve varsa çimleri temizlemek gerekmektedir, böylelikle dikilecek olan ağaç fidanı bu çimlerle su için yarışmak zorunda kalmamaları sağlanmaktadır. Daha sonra ise dikim yapılacak yerde derince bir çukur açılması gerekmektedir. Bu derinlik dikilecek fidanın çeşidine göre değişebilmektedir. Çukuru açarken dikkat edilmesi gereken nokta, çukurun üst kısmından çıkarılan toprağın çukurun bir yanına alttan çıkarılan ise diğer yanına atılması ve fidan dikikimin ardından çukur doldurmak için işlemin tam tersi şekilde yapılması gerektiğidir.
Toprak gevşek olduğunda ağaç fidanı sulamanın ardından ve kış aylarında çökeceği için çıplak köklü olan fidanların aşı noktasının toprağın yaklaşık on santim üzerinde kalması gerekmektedir. Tüplü fidanların ise toprak seviyesi, dikim çukurunun toprak seviyesinden daha yukarıda olması gerekmektedir ve çukurun ortasına bir tümsek yapılması gerekmektedir. Ağaç fidanının dikiminin hemen ardından verilen ve can suyu dediğimiz su ise fidanın daha iyi tutmasını sağlamaktadır.
Ağaç Fidanı Dikim Sonrası Yapılması Gerekenler: bazı, iki yıl içerisinde çiçeklernip meyve alınabilinen ağaç fidanları mevcuttur. Çıplak kök fidanlar için, fidanın tepesi60 santim ile 90 santim arasında budanmalıdır, çünkü bu fidanlar topraktan çıkarıldıklarından kök miktatlarında azalma oluşmuştur ve kök ile bitki arasında bir denge oluşturulması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, tüplü fidanlar için ise böyle bir durum genellikle söz konusu olmamaktadır.
Meyve ağaçları için, ağaç dikiminin ardından kırık ve zarar görmüş olan dallar kesilmektedir ve dalsız ağaçların ise tepesinin yüzeyden budanması gerekmektedir. Üzüm ve çalı türündeki ağaçların birçoğunda ise ilk iki yıl budamaya ihtiyaç duyulmamaktadır ve bu ağaç türleri için sadece aşırı kalabalık dalları temizlemek yeterli olmaktadır. Ayrıca, birden daha fazla gövdesi olan kiviler için en güçlü gövde bırakılıp diğerlerinin kesilmesi, üzüm ağaçları için ise 4 ya da 5 tomurcuğun oluşumuna kadar budama yapılması gerekmektedir.
Yeni dikilen çıplak kök fidanlarının gübrelenmesine gerek yoktur, ancak mutlaka fidanların çevresinin malçlanması gerekmektedir. Ayrıca, yeni dikilen ağaç fidanlarının ilk iki yıl haziran ile eylül aylarında olmak üzere senede iki sefer sulanması gerekmektedir. İlk iki yılın ardında ise bu işlem haftada bir sefer yapılmalıdır. Dikilen ağaç fidanı çıplak köklü ise yaprakların çıkma sürecinde toprağın nemli olması gerekmektedir. Dikilen ağaç fidanı tüplü fidan ise fidan büyümeye başladıktan birkaç gün sonra sulama yapmak gerekebilmektedir ve dikilen tüm ağaç fidanları için, derin sulama bitkinin köklerinin daha derine inmesini sağlayacağından ve bitkiyi kurumaya karşı daha dirençli kılacağından, diğer sulama yöntemlerine göre daha etkili olmaktadır.
