Ağaç Nasıl Budanır, Sağlıklı yaşamak ve gelecek nesillere güzel bir yaşam sunabilmek için doğayı korumalı ve ağaç dikmeye özen göstererek genç kuşaklara örnek olunmalıdır. Doğanın vazgeçilmesi ve ekolojik sistemin önemli yapı taşlarından biri olan ağaç yetiştirmek uzun ve emek isteyen bir süreçtir. Ağaç yetiştirmek hem uzun bir süreçtir hem de yetiştirme döneminde gerekli bakımlar çok önemlidir.
Ağaç yetiştirmede dikkat edilmesi gerekenlerden biri de ağaçların budamasıdır. Budamanın yapılacağı zaman ve budama şekli ağaç gelişimi için önem arz etmektedir.
Ağaçların en kısa sürede düzenli olarak ve sağlıklı büyüyebilmesi, kuvvetlenmesi ve sağlıklı meyveler vermesi için yapılan işleme budama denir. Budama ağaçları kuvvetlendirir ve meyve verme ömrünü uzatır. Ağaçlar belli bir süre belli kısımların da dallarında kurumalar meydana gelmekte ve gazal olmaktadır. Ağaçların daha iyi ürün vermeleri için bu kısımları budanır. Ayrıca budama işlemi ile sadece kaliteli ürünler alınmasını sağlamaz aynı zamanda ağaçların güzel görünmesini sağlar.
Ağaç budaması fidanlar dikildiği dönem hemen başlamaz. İlk yıllar, çıkan yan dallara dokunulmaz. Sadece alt kısımlar da çıkan kısımlar temizlenir. Daha sonraki yıllar ağaçlara şekil vermek amacıyla budama işlemi yapılır. Ağaç çeşitlerine göre bu farklılık göstermektedir. Şekil verme için yapılan budama işlemleri meyve ağaçları için önemlidir. Bu sayede meyvelerin rahat toplanacağı bir ağaç şekli oluşturulur.
Şekil vermek için yapılan budama işlemi ile gençleştirme budaması da yapılır. Gençleştirme budaması ağaçların kuruyan kısımları budayarak daha verimli ve güzel görünümlü hale getirmek için yapılır. Gençleştirme budaması orta yaş ağaçlara uygulanmaktadır. Yaşlı ağaçlara uygulanmaz. Ayrıca gençleştirme budaması ağaçların türüne göre değişmektedir. Çünkü her ağacın özellikle de meyve ağaçlarının dayanma süreleri farklılık göstermektedir. Budama işlemine en dayanaklı ağaç zeytin ağacıdır. Bunu sırasıyla; armut, erik, kayısı ve dut ağacı takip etmektedir.
Gençleştirme budaması ilk öncelikle kurumuş ve dağınık görünüm veren dallara yapılır. Diğer dallar ise kısaltır ve taç altında toplanır. Böylece düzgün bir taç budaması yapılmış olur. Ürünlerin daha kaliteli ve ağacın uzun ömürlü olması için budama yeterli değildir. Budama sonrasın da iyi bir sulama ve gübreleme yapılmalıdır.
Genç dallar budanırken genellikle budama makası veya bağ makası kullanılır. Budama işlemi yapılırken özellikle genç dallar budanırken tırnak bırakmamak önemlidir. Eğer tırnak bırakılırsa bu dallar zamanla kurur. Yaşlı dallar budanırken de dalın alt kısmından ayrılmamasına dikkat edilir. Yaşlı dallar budanırken de testere kullanılması gerekir. Kesme işlemi yapıldıktan sonra keskin bir serpetle perdahlanır. Budama işlemi yaz mevsimi ve kış mevsimi olmak üzere yapılır. Kış budamasının zamanı iki çeşittir. Kışın çok sert geçmediği yerler de bütün kış devam eder. Kış soğukluğunun aşırı yoğun yaşandığı yerler de ise soğukların geçmesi beklenir. Böyle yerler de kış sonu beklenir. Yaz budaması ise kış budamasından sonra kalan gereksiz sürgünlerin temizlenmesi için yapılır. Genellikle yaz başların da yapılır.
