Gülibrişim ağacı, ipek ağacı olarak da bilinen Albizzia julibrissin Latince adı olan baklagiller familyasından bir ağaç türüdür. Boyu 15 metreye kadar uzayabilir. Ağacın anavatanı Kuzey İran ile Tropik Asya bölgesidir. Ülkemizde de sahil bölgelerinde yetişir. Özellikle iyi drenajlı derin ve serin topraklarda gelişimi optimaldir. Kurak, ağır, kumlu ve kuru topraklarda yetiştirilebilir.
Özellikle kireçli toprakları sever. Gülibrişim ağacı vejetasyon döneminin dışında, en fazla -20 dereceye kadar dayanıklılık gösterir. Geç dönedeki donlara karşı duyarlı bir ağaçtır. Ilıman ve sıcak iklim koşullarında gayet güzel gelişimi gösterir, güneşi sever. Kuraklık dönemlerine karşı dayanıklıdır. Ancak genç fidanları yapraklanma sürecinde gölgelenme ihtiyacı duyar.
Gülibrişim ağacının yapısal özellikleri nelerdir?
Ağacın tohumları 3-4 mm büyüklüğünde, yassı meyvelerin ortasında yer alır. Tohumların kabuğu sert olduğundan, geçirimsizdir. Tohumların olgunlaşma dönemi Eylül ve Kasım ayları arasındadır. Çimlenme oranı da %87 kadardır. Ağaçların tepe şekli yayvan ve dağınık olabilir. Çapı yaklaşık 6 metre kadardır. Budama için uygundur. Budanmada alt dalların alınmasıyla birlikte çalı formunda ağaca benzer. Gülibrişim ağacı oldukça hızlı büyüme gösterir. En fazla 12-15 metreye kadar uzar. Kökleri yayvan şekildedir, atmosferik azotu bağlayan yumrulara sahiptir. Bu ağaçlar ışığı çok sever, tam bir ışık ağcı olduğu söylenebilir.
Ağacın bakla meyveleri yaklaşık 10-15 cm uzunluğunda olup, düz ve yassı yapıdadır.
Sonbaharda meyveler iyice olgunlaşır. Çiçekleri Haziran Temmuz aylarında açar, renkleri açık pembe renkte ve hoş kokuludur. Yaprakları tüysü yapıda, çift katlı olan bileşik yaprakları da 40-50 yaprakçıktan meydana gelir. Bu yaprakçıklar 5-7 cm kadardır.
Gülibrişim ağacı nasıl üretilir?
Ağacın tohumla üretilmesi esastır. Tohum kabuğu sert olduğundan, bu çimlenmeye biraz engel olur. Bu yüzden tohumlara asitle işlem yapılır ya da çizikleme yöntemi kullanılır. Sonbaharda toplanan tohumlar ya hemen ekilir ya da en az 45 gün soğuk katlama ardından metre kareye 50 gram şeklinde ekim yapılır. Kışın geç dönemde kök çelikleriyle serada üretilebilir ya da yarı odunlaşan sert çelikler kullanılarak Temmuz ve Ağustos aylarında camekanlarda üretimi yapılabilir. Gülibrişim ağacı sert, kuvvetli rüzgârlara dayanıklı olur. Bahçelerde ve parklarda dekoratif amaçlı yetiştirilebilir. Ayrıca ağaçtan elde edilen odunu çok değerli ve dayanıklıdır. Ağacın kurutulan yapraklarından çay yapılabilir. Taze, genç yaprakları, çiçekleri de sebze gibi pişirilerek tüketilebilir.
