Sumak ağacı, 3 metre yüksekliğine erişebilen, kış aylarında yaprak döken ya da her mevsin yeşil kalabilen, çiçekleri sarımtrak yeşil yaprakları ise koyu kırmızı renkte olan çalı tipli bir ağaç türüdür. Sumak ağacı, Antepfıstığıgiller familyasındandır ve birçoğu zehirli olan 150 kadar türü bulunan ağacın meyvesi, küre şeklinde ve mercimeği anımsatmaktadır.
Zehir ve zehirsiz olan tüm sumak türleri aynı bitki ailesinden olmaktadır, ancak kullanım şekilleri ve botanik yapıdan çok farklıdır. Bu sebeple de sumak bitkisinin bilinçsizce toplanıp kullanılmaması gerekmektedir. Ayrıca, yüksek tansiyona iyi gelmediği için tansiyon hastalarının kullanması da sakıncalıdır.
Anavatanı Amerika Birleşik Devletleri'nin Virjinia, Georgia ve Carolina olan zehirli sumak, Almanya ile fransa gibi ülkelerde de ilaç sanayisinde kullanılmak üzere yetiştirilmektedir. Zehirli sumağın narin ve ince olan gövdesi kolay kolay çatlamamaktadır ve oldukça sağlam bir yapıdadır. 80 ile 100 santim arası boyda, küçük ağaçcık şeklinde olan zehirli sumağın üçlü şeklindeki yapraklarının ortasındaki biraz daha büyüktür ve bu yapraklar koyu yeşil rengindedir. Çiçekleri kırmızımsı olup, salkım şeklinde bir aradadır.
Zehirsiz, baharat sumağı (Derici sumağı) ağacından elde edilen sumağın tadı ekşimsidir ve uygun koşullarda, uygun yöntemler ile kurutulup tuzlandıktan sonra, öğütülerek yemeklerde baharat olarak kullanılmaktadır. Yurdumuzda Doğu Anadolu bölgesi dışında tüm bölgelerde derici sumağı ile boyacı sumağı doğal olarak yetiştirilmektedir.
Derici sumağı ağacından elde edilen sumağın insan vücudu için birçok faydası bulunmaktadır. Bunlardan birkaçı şu şekildedir;
- Sumak hazmı kolaylaştırır.
- İştahsızlık durumunda iştah açıcı etkiye sahiptir.
- Fazla sumak kullanımı kabızlığa sebep olmaktadır. Bu yüzden, ishal sorununu kesmek için kullanılmaktadır.
- Kandaki şeker miktarını düşürmede faydalıdır.
- Mikrop öldürücü özelliği bulunmaktadır.
- Damarları büzerek kanamanın durdurulmasında fayda sağlamaktadır.
- Gargara olarak kullanıldığında boğaz ve diş eti hastalıklarında fayda sağlamaktadır.
- Sumak, kaynatılarak suyu içildiği taktirde zehirlenmelere karşı fayda sağlamaktadır.
- Sumağın ateş düşürücü özelliği vardır.
- İdrarını tutamama hastalığı olanlarda fayda sağlamaktadır.