Kumkuat ağacı, Turunçgiller ailesine mensup bir ağaç türüdür. Kumkuat meyvesi, ülkemiz iklim şartlarına tam olarak uygun olmadığı için genellikle yurt dışından ithal edilmektedir.

Kumkuat genellikle seralarda ve evde saksıda yetiştirilmektedir. Turunçgiller arasında "küçük mücevher" olarak adlandırılan bu meyve, Çin'de "altın portakal" anlamına gelmektedir. Dünya genelinde kabuğu ile yenebilen tek narenciye türü olarak bilinir. Evlerde balkonlarda yetiştirilen nadir meyve ağaçları arasında yer almaktadır. İlk kez Çin'de yetiştirildiğine inanılmaktadır. Batı ülkeleri ile tanışması 19. yüzyılın ortalarına denk gelmektedir. Türkiye'de ise Batum'dan getirilen meyve örnekleri, özellikle Rize ili sınırlarında uygun yetişme koşullarını bulmuştur.

Kumkuat ağacı, üç yaprak anaç üzerinde "göz aşısı" yöntemiyle üretilmektedir. Erkek ve dişi organlar aynı çiçek üzerinde bulunduğundan dolayı, yalnız bir kumkuat bitkisi her alanda meyveye ve çiçeğe yatabilme becerisine sahiptir. Rize ili sınırlarında Temmuz ayının son günlerinde çiçek açmakta, meyve oluşumu ise Ağustos ayının son günleri ile Eylül ayına denk gelmektedir. Meyve büyüklüğü zeytine benzemektedir. Bu ağacın meyvesi tam olarak Nisan-Mayıs aylarında yenecek olgunluğa ulaşmaktadır. Eğer meyve dalından alınmazsa, olgunlaşıp dökülme ya da çok olgunlaşarak yumuşama gibi bir sorunu olmamaktadır. Yani dalından koparılmadığı takdirde bir yıl gibi bir süre dalında taze tüketime uygun biçimde kalabilmektedir ve lezzetinde de bir farklılaşma gözlenmemektedir.

Hong Hong (Fortunella hindsii): Adından da anlaşılabileceği gibi Çin'in çeşitli bölgelerinde yetişme imkanı bulmuş bir ağaçtır. Çevresinin genişlik ölçüsü 1.6-2 cm arasında değişmektedir. Olgunlaşma esnasında zayıf ve etli bir yapısı bulunmayan kabuk kısmı soyulmaktadır. 3-4 adet çekirdeği bulunmaktadır.

Nagami (Fortunella margarita): Esas vatanı olan Çin'den dünya geneline yayılmış bir türdür. 4-5 dilim olacak şekilde meyvesi vardır. 2-5 adet çekirdeği bulunmaktadır. Yuvarlak bir yapıya sahiptir ve bu yapılar 4-5 cm boyutuna ulaşır. Etkin olduğu mevsim Ekim ayından Ocak ayına kadar olan süredir. Bu ağaç boyut olarak 4 metreye kadar erişebilmektedir.

Marumi (Fortunella japonica): Ana vatanı Japonya olan bu ağacın meyveleri biraz basık bir şekle sahiptir. Yani küre biçiminde yuvarlak bir şekli vardır. Meyvesinin uzunluğu 3.2 cm oranındadır. Altın sarısı bir tonu bulunmaktadır. Meyvesi aromatik bir tada sahiptir ve ağızda baharatlı bir aroma bırakmaktadır. 4-7 arasında çekirdeği bulunmaktadır. Ağaç uzunluğu 2.75 metreye kadar erişebilir. Yaprak yapısı küçüktür. Aynı dönem içinde oluşabilecek soğuk etkilerine karşı daha dirençlidir.

Meiwa (Fortunella crassifolia): Bu kumkuat türünün de ana vatanı Japonya'dır. Meyveleri kısa ve yuvarlak bir yapıya sahiptir. Meyve genişliği 4 cm'dir. Meyve kabuğu portakal sarısı tonundadır. Ayrıca kabukları diğer türlere oranla oldukça kalındır. Meyvesi oldukça tatlı olup 7 adet çekirdeği bulunmaktadır. Çekirdekleri bulunmayan ya da az sayıda çekirdeği olan örnekler de gözlenmektedir. Çin'de yaygın olarak bu tür yetiştirilmektedir. Taze olarak tüketime en uygun kumkuat türüdür.

Kumkuat ağacının meyveleri C vitamini açısından oldukça zengindir. Kumkuat, kabuğu ile yendiğinde gribal enfeksiyonların önlenmesinde oldukça etkilidir. Sinir sisteminin düzenli bir biçimde çalışmasına da yardımcı olmaktadır. İçerisinde A, B1, B2, B3 ve kalsiyum bulunan vitamin deposu bir bitki çeşididir.