Karaçam (Pinus nigra), çamgiller (Pinaceae) familyasına ait bir çam türüdür. Bu ağaçlar genellikle 35-40 metre boya ulaşabilirler. Gövde yapıları derin ve çatlaklıdır, kalın ve koyu kahverengi kabukları vardır. Karaçam ağaçları bol reçineli tomurcuklardan oluşur; bu tomurcuklar sivri ve kenarları kirpiklidir. Koyu yeşil, sert yaprakları 4-8 cm uzunluğundadır. Aynı zamanda karaçamlar konik görünümlü, küçük saplı ve yaklaşık 3 cm boyunda kozalaklara sahiptirler. Fidanları kuraklığa ve ışık azlığına oldukça dayanıklıdır. Çivi ve vida tutma kuvvetleri oldukça iyidir. Işığın artmasıyla fidandaki büyüme hızlanır. Kozalakların tohumları iki yılda bir olgunlaşır. İkinci yılın ekim-kasım aylarında tohumlar toplanabilir. 100 kg kozalaktan yaklaşık 2.5 kg tohum elde edilir ve 1 kg tohumda yaklaşık olarak 44.500 tohum bulunur.

Karaçam, Türkiye'nin hemen hemen her yerinde görülebilen geniş yayılış gösteren bir çam türüdür. 400-2100 metre yüksekliklerde yetişebilir. Bütün kıyı bölgelerimizin dağlık kesimlerinde saf veya karma ormanlar kurar. Ülkemizde toplam 2.527.685 hektar saf karaçam ormanı bulunmaktadır. Ancak, anakayası kalker olan, kireç bakımından zengin topraklarda daha iyi gelişir.

Doğal olarak yetişen dört alt türü vardır:

Karaçam, biyolojik ve ekolojik açıdan oldukça önemli bir türdür. Kök sistemi, toprak erozyonunun önlenmesinde büyük rol oynar. Aynı zamanda, karaçam ormanları birçok hayvan türüne barınak sağlar. Bu ağaç türü, odun kalitesi ve dayanıklılığı nedeniyle inşaat ve mobilya sektöründe de yaygın olarak kullanılır. Karaçam, özellikle yangın ekolojisi açısından da önemli bir yere sahiptir. Yangına dayanıklı kabuk yapısı, bu türün orman yangınları sonrası hızla yeniden yeşermesini sağlar.

Karaçam, ekonomik açıdan da büyük öneme sahiptir. Odunu, yapı malzemesi olarak kullanıldığı gibi, mobilya ve kağıt üretiminde de değerlidir. Ayrıca reçinesi kimya sanayisinde kullanılır. Bu yüzden karaçam ormanları hem ekolojik hem de ekonomik değeri yüksek alanlardır.

Karaçam, biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir orman yönetimi açısından da kritik bir türdür. Bu nedenle, karaçam ormanlarının korunması ve yönetimi, ekosistem sağlığı ve ekonomik sürdürülebilirlik açısından büyük önem taşır.