Ağaç Türleri ve Özellikleri
21 Haziran 2024

Ağaç Türleri ve Özellikleri

Ağaç, meyve veren, gövdesi odun ya da kereste olmaya elverişli ve uzun yıllar yaşayan bitkilere verilen genel addır. Boyu en az beş metre, çapı on santimetreden az olmayan, dal, sürgün ve yaprakların oluşturduğu tepe tacını yalnızca bir gövde üzerinde taşıyan, her sene çapı büyüyerek kalınlaşan, sürgün vererek boylanan, hücrelerinin büyük bölümü odunlaşmış olan uzun ömürlü bitkilerdir.

Ağaçların Yapısal Özellikleri

Bir ağaç; genel olarak kök, gövde, dal ve yaprak olmak üzere dört ana organdan oluşur. Bu organların şekil, boyut, yoğunluk, hacim, ağırlık, boy ve çap gibi özellikleri ağacın yapısal niteliklerini belirler. Bir ağacın yaşayıp gelişebilmesi için; ışık, sıcaklık, karbondioksit, oksijen, su ve mineral gibi hayati öneme sahip maddelere ihtiyaç vardır. Ağaçlar; topraktan su ve mineral maddelerini, havadan ise karbondioksiti alarak güneş ışınlarıyla organik madde üretir ve doğaya oksijen sağlarlar. Bu süreçte ağaçlar çevrelerindeki canlı ve cansız tüm varlıklarla karşılıklı etkileşim halindedir. Bu nedenle ağaçlar, bulundukları ekosistemin vazgeçilmez unsurlarıdır. Ağaçların yanması veya yok olması, yaşam dengesinin bozulması ve iklimin olumsuz yönde etkilenmesi anlamına gelir.

Ağaçların Rekabeti

Ağaçlar, ışık, yer, su ve mineral maddeler nedeniyle birbirleriyle amansız bir rekabet içindedirler. Hayatta kalma mücadelesi içinde tepe ve köklerini hızlı bir şekilde büyütmeye çalışırlar. Güneş ışığına ulaşamadıklarında hayatta kalabilecek yapraklar üretirler ve işlevini kaybeden organlarını gövdelerinden atarak terk ederler. Rakiplerinin güneş ışığını engelleyerek üstünlük sağlamaya çalışırlar. Bazı ağaç türleri, kök ve yaprak kısımlarından salgıladıkları sıvı ve gazlarla komşu ağaçlara zarar bile verebilirler. Örneğin; ceviz, meşe, huş, dişbudak ve ıhlamur gibi.

Ağaçların Sınıflandırılması

Ağaçlar, olgun çağlarına geldiklerinde ulaştıkları uzunluğa göre üç sınıfa ayrılırlar:

  • Birinci sınıf ağaçlar: Yüz ile yüz elli yaşlarında, tahminen otuz beş ve kırk santimetre uzayabilen ağaçlar bu grupta yer alır. Örnek; ladin, melez, sedir, duglas, sekoya, sarıçam, karaçam, kayın, dişbudak, meşeler, akçaağaç ve kızıl ağaç.
  • İkinci sınıf ağaçlar: İleri yaşlarda yirmi beş metre uzayabilen ağaçlar bu gruba girer. Örnek; andız, fenike ardıcı, akçaağaç, kızılcık, çitlembik, mazı meşesi, pırnal meşesi, keçiboynuzu, defne ve teşbih ağacı.
  • Üçüncü sınıf ağaçlar: İlerleyen yaşlarda ortalama sekiz on metre uzayabilen ağaçlar bu sınıfa girer. Örnek; andız, fenike ardıcı, akçaağaç, kızılcık, çitlembik, mazı meşesi, pırnal meşesi, keçiboynuzu, defne ve teşbih ağacı.

Ağaçların Genel Özellikleri

Ağaçlar, yaşamları süresince uzamayı sürdüren odunsu bitkilerdir. Ağaçların şekilleri, büyüklükleri ve yaşam süreleri türden türe farklılık gösterir. Yeryüzünde, hassas süs ağaçlarından kocaman sekoyalara kadar yirmi binden fazla ağaç türü olduğu tahmin edilmektedir. Bilinen en uzun ömürlü yaşayan ağaç, Kaliforniya'da bulunan dört bin yedi yüz yaşındaki bir çam ağacıdır. Bilinen en uzun boylu ağaç ise Avustralya'da yer alan yüz elli metre boyundaki okaliptüs ağacıdır. Ağaç türlerinin en çok bulunduğu yerler, bol yağmur alan tropikal ormanlardır. Ülkemizde de birçok ağaç türü bulunmaktadır.

Ağaçların Tohumlu Bitki Grupları

Ağaçların şekilleri ve büyüklükleri birbirinden ne kadar farklı olursa olsun, iki bitki grubundan birine girerler: açık tohumlular ve kapalı tohumlular. Kapalı tohumlu bitkiler, tohumu koruyan bir tabakayla örtülü, çiçekli bitkilerdir. Araştırılan bitki türlerinin yüzde doksanı kapalı tohumlu sınıfına girer. Açık tohumlu bitkiler ise koruyucu bir örtü ile kapatılmış tohumlar üreten ağaçlar ve çalılardır. Bu sınıfa giren bitkiler çiçek açmazlar. Örnek; servi, çam, ladin ve ginko gibi ağaç çeşitleridir.

Ağaç Çeşitleri ve Kullanıldıkları Yerler

Ağaçlar iki ana gruba ayrılır: meyveli ve meyvesiz ağaçlar.

Meyveli Ağaçlar: Ülkemizde en çok bulunan meyveli ağaçlar şunlardır: erik, vişne, kiraz, elma, armut, kayısı, dut, zerdali, ceviz, fındık, badem, şeftali, kestane, ayva, incir, üzüm ve portakal. Bu sayılan meyveli ağaçların çoğu ülkemizde mevcuttur. Yurt dışında bulunan meyveli ağaçlar da bulunmaktadır. Örneğin; hurma, ananas ve kivi. Bazı yöresel meyveler son zamanlarda ülkemizin bazı bölgelerinde de yetiştirilmeye başlanmıştır.

Meyvesiz Ağaçlar: Bu sınıfta bulunan ağaç türleri ikiye ayrılır: ibreli ağaçlar ve yapraklı ağaçlar. İbreli ağaçlara örnek; çam, göknar, ladin, sedir ve ardıç. Yapraklı ağaçlara örnek; meşe, kayın, gürgen, kestane, kızıl ağaç, kavak, ıhlamur, dişbudak, karaağaç ve akçaağaç.

Ağaçların kullanım alanları yapılarına göre değişiklik göstermektedir. Karaçam, sarıçam ve kızılçam çeşitleri birçok alanda kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları; inşaat işleri, marangozluk, ev eşyaları, ambalaj sandıkları, köprü ve gemi tekneleri gibi. Ladin ve göknar ise inşaat işleri, elbise ve çamaşır sandıkları gibi alanlarda kullanılmaktadır. Ağaçlar hayatımızın hemen hemen her köşesinde bulunmaktadır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Ayva Ağacı Budama

Ayva Ağacı Budama

Ağaç Kökü Özellikleri

Ağaç Kökü Özellikleri

Ağaç Kurdu Türleri ve Özellikleri

Ağaç Kurdu Türleri ve Özellikleri

Kauçuk Ağacı Türleri ve Özellikleri

Kauçuk Ağacı Türleri ve Özellikleri

Üvez Ağacı Türleri ve Özellikleri

Üvez Ağacı Türleri ve Özellikleri

Güncel

Tespih Ağacı Türleri ve Özellikleri

Tespih Ağacı Türleri ve Özellikleri

Güncel

Badem Ağacı Türleri ve Özellikleri

Badem Ağacı Türleri ve Özellikleri

Güncel

Japon Akçaağaç Çeşitleri ve Özellikleri

Japon Akçaağaç Çeşitleri ve Özellikleri